Thuiskomst

Een soloreis die in hoge mate een werkelijkheidsbenadering had. Er waren b.v. 53 dagen van ontmoetingen, maar dan ook 312 dagen solo. 

Ik kwam om 15 uur aan in mijn woonplaats, niet bij mijn appartement, want ik moest naar restaurant Dengh, waar een ontvangstcomité mij opwachtte. De begroetingen waren heel aardig en ook wel emotioneel. Het was toch heel byzonder dat mijn familie en vrienden me een jaar lang mijn passie hebben "toegestaan". 

En Ad & Tiny waar ik zulke leuke dagen in Calig/Spanje beleefde, waren er ook. Studente Charly uit Edinburgh had een grote kaart gestuurd. Bijna iedereen had wel mijn blog gelezen en mijn reis kunnen volgen, vaak met de kaart erbij. Enige keren heb ik via Skype en Face Time directe contacten gehad. 

Ik werd op een podium gezet en moest vragen uit het zaaltje beantwoorden. Een aantal heb ik gisteren al in mijn blog verwerkt. Wat ik hier nog als antwoorden wil weergeven zijn:

* Heb je aan die 26 landen een voorkeur overgehouden?

Lofoten

Niet echt. Soms dacht ik: dit is het! Maar dan was ik elders anders en dan vond ik het daar ook weer erg mooi. Spanje, Italië, Griekenland hebben de grootste culturele schatten. Ik heb vele kathedralen, kerken, abdijen, burchten, kastelen, forten gezien. Croatia heeft een mooie kust. De Balkan-landen Turkije, Bulgarije, Roemenië boeiden het minst, ook Slowakije en Polen waren niet erg interessant. In de Baltische Staten zijn nog grote natuurgebieden. De rust en natuurschoon in Finland-Zweden-Noorwegen zijn heerlijk. Ik denk dat ik de Lofoten wel het mooiste vond. En ben blij in Schotland en Ierland geweest te zijn. Opvallend hoeveel mooie stranden daar de kusten hebben. Nooit gedacht. In Luxemburg, Oostenrijk, Zwitserland, Denemarken ben ik niet geweest, maar ken ik wel uit eerdere vakanties tamelijk goed.

Favoriete lokatie

* Zou je ergens kunnen wonen?

Nou, Nederland is wel heel welvarend en goed om te wonen, in vergelijking met bijna alle andere landen. Omdat het weer voor mij wel een punt is, denk ik: Portugal. Of in Umbrië (Italia). Met beter weer en kortere winter zouden het ook Ierland of Zweden kunnen zijn. 

Van de bezochte grote steden vond ik Sevilla top. En waren de baltische hoofdsteden (Kaunas, Talinn, Riga) en vooral Edinburgh aangename verrassingen. De kleine steden (Orvieto, Viterbo) in Italia zijn verrukkelijk, vanwege de sfeer, de terrasjes, het avondleven. 

Escotheo

* Heb je wel eens heimwee gehad, of je eenzaam gevoeld?

Er zijn dagen, eigenlijk meer momenten geweest dat ik terug wilde gaan. Vooral aan de Rivièra's waar het weer zwaar tegenviel. Eenzaam heb ik me nooit gevoeld, wel alleen, maar dat was de keuze en ik kon er heel goed tegen. Zo'n reis kun je het beste maar alleen maken. Je moet je eigen tempo en interesses kunnen volgen. 

Alleen met een voertuig als de escotheo had ik de reis kunnen voltooien. Goed bestuurbaar, doelmatig ingericht, van gemakken voorzien (satelliet, televisie, navigatie). Ik was er graag. Ook op deze middag werd ie door iedereen bewonderd.

We aten en dronken met elkaar. En op de vraag wat de volgende reis zou kunnen zijn, antwoordde ik: de Azoren. En dan is het wel genoeg!

Terug in eigen land

De voorlaatste dag. Na half elf zette ik koers naar Nederland, 105 km naar Breda, waar ik Harry & Janneke weer zou ontmoeten. We hadden elkaar in Albanië 4 dagen (van 2-6 mei !!) gezelschap gehouden. En daarna via emails en blogs contacten onderhouden. Zij waren in augustus al weer teruggekeerd.

Tegen lunchtijd arriveerde ik bij hen in het appartement en werd hartelijk ontvangen. En meteen kwamen de eerste vakantieverhalen los. Na Griekenland waren ze met de veerboot naar Italië gevaren en zijn daarna geleidelijk huiswaarts gekeerd. 

De vakantievriend/escotheo

We gingen uitgebreid lunchen aan een prachtige tafel. En namen met de nodige chardonnays de tijd voor alle verhalen. Ik heb dus een soloreis van een jaar gemaakt en 35570km afgelegd, dat is niet ver onder de evenaar gemeten dus een rondje-Aarde. Behoudens een ongeluk in Spanje en een paar pogingen tot inbraak heb ik geen pech gehad. Ik tankte LPG (voor €0,75 gemiddeld), en op gas kookte en verwarmde ik ook. De gaskosten waren €3250,-. 

Van de 365 dagen heb ik op 20 dagen niet gereden, omdat ik in een grote stad verbleef. Ziek ben ik niet geweest, behoudens wat hoofdpijn en verkoudheden. OP de 135e dag was ik te ziek om te reizen. De langste afstanden legde ik af in Finland en Noorwegen (ca 240km op een dag) en dan in Duitsland de route van Ludwigslust naar Duren (510km) en de volgende dag naar Calais (378km). Ik vertrok meestal na de ochtendspits, had altijd wel tussenstops en arriveerde op de geplande dagbestemming. 

Maaltijden

Mijn opzet was een low-budgetreis, dus als het enigszins kon kampeerde ik "in het wild/illegaal" in een betere woonwijk, maar ik zocht ook 62 keer een camping op uit veiligheid of om van de faciliteiten (douchen, wasmachine, watertanken, schoonmaken) gebruik te maken. 61 keer kwam ik op een camperlokatie terecht. Kosteloos en beperkt in voorzieningen. Aan campinggeld was ik €1160,- kwijt. Ik heb 7 keer van veerdiensten gebruik moeten maken en die waren naar verhouding het duurste: €890,- 

Het meeste geld heb ik besteed aan entrees van musea en attracties: bijna €1000,- En het dagelijkse eten. Niet eens zoveel in restaurants, want daar solo zitten is niet leuk, dus vaak in de escotheo het ontbijt en de avondmaaltijd. Maar dat zijn kosten die je in Nederland ook maakt.  Heb ik in het totaal niet meegeteld! Wel gebruikte ik vaak koffie met een lekkernij op een terras en dat was naar schatting wel €1700,- De soloreis heeft dus ongeveer €9000,- gekost, gemiddeld per dag €25,- 

Het weer was me over het algemeen gunstig gezind, al heb ik alle weersomstandigheden meegemaakt. Ik telde 18 regendagen en opvallend enige keren in grote steden: Malaga, Valencia, Menton, Durham, Belfast. De slechtste dag (122e) was in La Spezia. 

De reis begon in november-2017 en voor een winterperiode trof ik het. Het was overwegend zonnig en pas in Granada was het maar 7⁰C. Op dag 83 in januari kwam het kwik voor het eerst boven de 20⁰C. Daarna was het lange tijd heel matig: van Barcelona, de Franse en Italiaanse Rivièra tot pas op de 151e dag in Zuid-Italië dat het lente-achtig werd.

Weer aan de Middellandse Zee

Van Trasimeno tot Zakopane, zeker in Griekenland had ik vele weken prachtig weer. Na een inzinking was het ook zomers in de Baltische Staten en heel lang nog in Finland. Daarna werd het een stuk kouder in Scandinavië met nog een topdag in Stockholm. Schotland en Ierland, bekend om de vele neerslag, vielen nog wel mee. En terug op het continent is het herfstachtig.

Met Harry & Janneke maakte ik een wandeling door Breda en op mijn kosten aten we bij een grieks restaurant. Ik kon bij hen slapen en de avond vulden we met persoonlijke uitwisselingen. Ik denk dat we vrienden geworden zijn...en dat op deze leeftijd.

Nog 1 dag (364 Brussel)

Terug op het continent. Ik reed over de A16 langs de frans-vlaamse kust naar Duinkerken. In 1974 was het een etappeplaats op de fietstocht met een vriendin naar Bretagne. In 1995 bracht het gezin met twee puberkinderen (16j en 13j) de herfstvakantie door op een bungalowpark. Beide keren was het slecht weer. Nu was het kil, bewolkt en winderig bij 7⁰C.

Ik reed door het landschap, dat in beide wereldoorlogen een slagveld is geweest met honderdduizenden doden, die omkwamen in de vette klei, in loopgraven, in dorpen en steden. De IJzer-rivier is berucht. Veurne was ik ook al eens geweest. Mooie middeleeuwse gebouwen. Ze zullen menigkeer gerestaureerd zijn. 

De N35 leidde mij langs Roeselare, Waregem, Oudenaarde, Gerardsbergen, Ninove over trajecten van wielerrondes. Ik had een racefiets bij me, maar kon de verleiding weerstaan om de Muur op te fietsen, waarschijnlijk op te wandelen. 

Brussel ~ Grote Markt

Ik wilde wel weer eens een keer naar Brussel. Vele jaren geleden (2008) was ik er voor het laatst geweest. We hebben eens bij Grimbergen gekampeerd en vandaar naar de hoofdstad gefietst. Nu parkeerde ik dichterbij en rond het middaguur begon ik aan de stadstour.

Brussel is een wereldstad, hoofdstad van België, van de Europese Unie en het zou die van een Verenigd Europa kunnen zijn. Een stad met bouwkundige allure, met een veelzijdige horeca en winkelaanbod, maar ook met een ambtenarensfeer. Zakelijk, niet zo charmant als Parijs kan zijn. En wat opvalt: de slechte straten en vervallen huizen. Dat zie je in NL toch niet.

De middag bracht ik hoofdzakelijk binnen door, in boekhandels, warenhuizen en het Museum voor Schone Kunsten. En de Grote Markt, een van de mooiste pleinen die ik gezien heb. Een culturele apotheose van een soloreis van een jaar. 

Ik keerde terug bij de escotheo. Morgen ga ik nog naar personen in Breda die ik op de soloreis ontmoet heb. De evaluatie met hen zal ik ook met de lezers delen en dan ga ik woensdag naar huis...

Nog 2 dagen (363 continent)

Na 41 dagen en 4500km reizen heb ik de Britse Eilanden, inclusief Ierland verlaten. Ik ben blij er geweest te zijn. Zoveel interessants en moois. Is het Europa? Ja, het heeft de christelijke en westerse cultuur grotendeels behouden en je wordt er in elke plaats en streek aan herinnerd. Alleen de grote steden zijn multi-etnisch. De globalisering is er volkomen aanwezig. Het eigene zijn nog het links-rijden, de taal, de munt en de pubs.

Ik had de veerdienst naar het vasteland besproken, maar nog alle tijd om zondaguren in badplaats Brighton door te brengen. Het Royal Pavillion uit 1811 van John Nash is de bouwkundige trekpleister.Je denkt in India te zijn.

Brighton ~ Royal Pavillion

In de stad veel grote hotels en horeca-gelegenheden. Er zijn parken,  musea en antiekwinkeltjes en nog schilderachtige straatjes in victoriaanse stijl. 

Op tijd reed ik verder voorbij een golfterrein en stadion naar de A27 door een aardig landschap naar de kust, naar Eastbourne, ook een badplaats met mooi aangelegde parken, waar ik enige tijd doorbracht. Het was fris en winderig en ik verlangde naar het comfort van thuis.

In Folkestone kun je door de tunnel rijden voor minimaal €189,- maar ik koos voor de ferry vanuit Dover voor nog geen €50,- met DFDS. Ik had de tijd goed gepland: om 16.45 uur. Met op- en afrijden was ik drie uur kwijt. Aan boord was het onaangenaam druk. Ik las in kranten en at en dronk wat. In conversatie had ik al helemaal geen zin. Veerdiensten zijn een must...meer niet.

Weer voet ofwel vier wielen in Europa. Het oude Europa met haar vele problemen. De streek rond Calais wemelt van de vluchtelingen. Over de D940 kwam ik in het donker bij tienen in het franse Grevelingen, waar ooit een zeeslag plaatsvond. In een goede buitenwijk ging ik op een parkeerplaats staan. Ik keek naar herhalingen van ere-divisievoetbal. 

Nog 3 dagen (362 Chichester)

Deze dag moest een hoogtepunt worden in het bekijken en bezoeken van de mooiste kathedralen van Engeland. Ik vertrok tijdig op deze kille, maar droge zaterdagochtend.

Eerst naar Stonehenge, de geweldige hangende stenen in een vlak landschap, die al duizenden jaren er staan, al zijn ze ook verplaatst. Ik ken fotoseries bij zonsopgang- en ondergang die prachtig mysterieus zijn. Ik was onder de indruk...

Stonehenge

De volgende etappe was Salisbury aan de Avon. De kathedraal uit de 13e eeuw is de stijlvolste van de Gothiek. Een toren van 123m, een wonderschone kruisgang, de buitenzijde schitterend bewerkt, een interieur dat alles overtreft. En dan de ligging: wat goed dat de omgeving vrij van bebouwing is gelaten! In de bibliotheek zag ik exemplaren van de Magna Charta. Beduusd verliet ik rond het middaguur de kathedraal. Je zou bijna weer gelovig worden...

Salisbury

In de hele regio staan monumentale kathedralen. Ik toog naar Winchester aan de Itchen, ooit de hoofdstad van de Saksen. Nog in de 13e eeuw was de  stad groter en belangrijker dan Londen. Door Cromwell is ze in verval gekomen. In de 11e eeuw is er aan de bouw van de kathedraal begonnen. De buitenzijde viel tegen, maar ze is wel 170m lang. Het interieur met de kapellen is prachtig. Het hoofdaltaar heb ik lang bewonderd.

Winchester

Wilde ik nog meer zien op deze dag? Ik had wel een rugbywedstrijd willen zien, maar de clubs in Bristol, Glouchester en Bath die hoog spelen was ik al gepasseerd. Ik koos voor Chichester aan de kust. Onderweg borden met verwijzingen naar romeinse ruines. Ook hier weer een grote kathedraal. Maar ik parkeerde de escotheo bij het Goodwood House, waar de laatste bezoekers vertrokken.

Ik kwam terecht in de pub The Old Cross waar ik voor het laatst genoot van de pubsfeer. Maar aangezien ik niemand kende, ging ik mijn trouwe reisgenoot verplaatsen naar Bagnor Regis aan de kust, dat uitgestorven was en ik bij een strandpaviljoen de avond en nacht doorbracht. Morgen naar de overkant, het continent.

Nog 4 dagen (361 Bath)

Als Schotten al zou graag onafhankelijk willlen worden van Engeland, waarom dan Wales niet. In veel opzichten is het zo anders, zo eigen dan haar buurland. 

Ik reed over de A483 dwars door de stad Swansea met zicht op Plantasia, Castle, stak de Tawe over, zag de haven, het universiteitscomplex, de golfbanen, over de Neath River, het Medisch Centrum en dan in Port Talbot. Alles bebouwde kom. In zo'n stedelijk gebied rijd ik eigenlijk zelden. 

Verder over de autosnelweg tot ik bij McArthurGlen Designer outlet kwam. De eerste op de reis die ik ging bezoeken. Ik had zelden iets gekocht. Er was van alles. Wat opviel: nog nooit zoveel verschillend versierde donuts gezien...En een autootje geheel bekleed met graszoden. Het was weer eens iets anders. En ik kocht broek, trui en schoenen. 

Na 70km kwam ik in de agglomeratie Cardiff. Ik nam de zuidelijke rondweg, want ik wilde in elk geval het Millennium Center en Stadium zien. 

Millennium Center

Millennium Stadium

Kasteel en kathedraal sloeg ik eens over ten faveure van de moderne architectuur. De stad is rond de Olympische Spelen van 2012 behoorlijk opgeknapt, want verder is het een stad in grootte te vergelijken met Utrecht. 

Het oostelijker gelegen Newport met 140.000 is ook al een industriestad. Dus doorrijden, wel over de bezienswaardige Transporter Bridge over de Usk. Zeker de moeite waard was Caerleon waar een romeinse legerplaats is geweest.

Er was geen dag dat ik zoveel over snelwegen en door en bij drukke steden heb gereden. Over de brede Severn kwam ik in de omgeving van Bristol dat 440.000 inwoners telt en waar ik omheen moest. 

Tenslotte arriveerde ik in Bath, ook nog een plaats van 80.000 inwoners. Zoiets als het nieuwe Leidse Rijn bij Utrecht.

Bath ~ riverside

Een kennis had mij deze stad aanbevolen. Sinds de romeinen bekend om zijn heetwaterbronnen (49⁰C), altijd nog 40 graden warmer dan in de buitenlucht. Het was al ver in de middag dat ik door de romeinse baden liep met mozaieken, zuilen en andere pronkstukken. De Abbey Church was eindelijk eens iets anders als al die massieve natuurstenen gebouwen die ik al weken heb gezien. 

Het was al donker, maar ik dwaalde door de stad met werkelijk monumentale gebouwen, vaak in georgian crescent style, waar ik een liefhebber van geworden ben. Nog een keer ging ik in een restaurant eten, want solo dineren is niet leuk. De stad was, behoudens de horecagelegenheden, verder uitgestorven.

Abbey Church

Op een lege camperplek aan de Avon durfde ik wel te gaan staan. 

Nog 5 dagen (360 Swansea)

Na wat slechte dagen in W.Ierland tref ik het, zoals heel West-Europa, met het weer. 's Nachts is het wel koud en heb ik de gaskachel aan. Het werd vandaag bij overwegend zonnig weer 14⁰C. Aangenaam om te reizen. 

O ja, gisterenavond werd er sinds lange tijd op de escotheo geklopt door twee agenten. Ze ondervroegen me niet al te vriendelijk, maar ik kon me duidelijk maken en door mijn blogsite te laten zien hen overtuigen van mijn reis. Ik had natuurlijk naar een camping of camperlokatie moeten gaan, maar ze lieten het zo.

Ik reed in de ochtenduren door het Pembroke Coastpark. Een rotsige kust, nauwelijks bomen, natuurstenen huizen. En er waren geen mensen. Ik rijd op de smalle wegen nooit veel harder dan 80km per uur en wel geconcentreerd. 

Ik koerste op Milford Haven aan de gelijknamige sound. Het is een havenstadje met een leuk waterfront waar ik kon parkeren en gebruiken maken van de horeca. Het was ook leuk om enige winkeltjes binnen te gaan.

Maar voort ging de reis. En pas ver langs de sound was een brug, waardoor ik naar de overkant/zuidkant van Wales kon komen. Bij het beroemde Pembroke Castle stapte ik uit. Al vanuit mijn reisgids wist ik dat ik dit moest bezoeken. Het stadje bestaat uit huizen met witte gevels en grijze dakbekleding. Ik zie trouwens opvallend weinig zonnepanelen. Wel zijn er windmolens.

Pembroke Castle

Rond half drie reed ik verder oostwaarts. Het verkeer werd steeds drukker. En aan de landschappen besteedde ik niet veel aandacht meer. Tenby is een ommuurd kustplaatsje met lange -nu verlaten- zandstranden. En Carmarthen aan de Twyl is bekend uit de Arthur-verhalen. Ruines van burchten en abdijen reed ik voorbij. 

Uiteindelijk bereikte ik na Llanelli een rijdag van 115km Swansea, waar ik de escotheo bij het Ravenhill Park kon neerzetten. Het is een agglomeratie van 220.000 inwoners met een gespreide ligging aan de Tawe en een baai. Een industriestad en exporthaven. Het is zwaar gebombardeerd en heeft niet veel cultuur-historische byzonderheden. Ik ging de supermarkt Tesco binnen, at daar een snackmaaltijd en keerde terug.